Wat is een normale menstruatiecyclus?

Een normale menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen, maar kan varieren van 21 tot 35 dagen en hoort probleemloos te verlopen.

Normaal duurt het afstoten van het baarmoederslijmvlies (de menstruatie zelf)  4 tot 7 dagen. Na de menstruatie begint het baarmoederslijmvlies weer in dikte toe te nemen. In de week erna (rond dag 14 van de cyclus) vindt de eisprong plaats en is de vrouw het meest vruchtbaar.

Sommige vrouwen voelen de ovulatie aan een zijde van de onderbuik, daar waar het eitje door de eileider gestuwd wordt. In de laatste fase van deze cyclus speelt het hormoon progesteron een belangrijke rol. Indien het eitje niet bevrucht is eindigt deze fase na zo'n 10 dagen en volgt een menstruatie. De cyclus is rond en begint opnieuw.

Bij bevruchting blijft, tijdens de gehele zwangerschap, de menstruatie uit. Door uiteenlopende redenen kan er in de eerste 16 weken van de zwangerschap wat bloedverlies zijn. Dit hoeft lang niet altijd te wijzen op een miskraam.

Menstruatiepijn ook wel dysmenorroe genoemd.

Menstruatiepijn kan zich in de onderbuik of onderrug manifesteren en straalt soms door naar de benen. Het is een zeurende of krampende pijn die meestal vooraf gaat aan de menstruatie, maar kan ook tijdens of na de bloeding kunnen deze klachten voorkomen. In ernstige gevallen gaat de pijn gepaard met overgeven of flauwvallen. De kern van de pijn ligt rond de baarmoeder, veroorzaakt door een krampende beweging. Vaak neemt de pijn snel af als de menstruatie op gang is gekomen. De oorzaak van deze baarmoederbeweging is onbekend.

Bij primaire dysmenorroe is er geen oorzaak bekend, ongeveer 50% van de vrouwen hebben primaire dysmenorroe. Bij secundaire dysmenorroe is vaak een fysieke oorzaak bekend, dit kan o.a. een gekantelde baarmoeder zijn, myomen of endometriose. Bij ongeveer 25% van de vrouwen met menstruatiepijn is er een dergelijke afwijking aanwezig (al hoeft dit voor de vrouw niet bekend te zijn.)

Premenstrueel Syndroom (PMS)

Hier gaat het om klachten die voorafgaand aan de menstruatie plaats vinden. Er zijn meer dan 150 verschillende klachten in dit verband beschreven.  Het kan zich bijvoorbeeld uiten in (ernstige) hoofdpijn, gespannen borsten, rug- of buikpijn, overgeven, depressie, onrust, irritaties of andere emtionele reacties, bloedneus, algehele malaise, zeurend gevoel, slecht slapen, andersoortige eetlust, obstipatie of juist diarree.

Zo'n 35 % van de vrouwen hebben er maandelijks mee te maken, of blijven er zelfs ziek
voor thuis. Het zijn vervelende klachten, omdat ze zo regelmatig terug komen.

De Westers medische oorzaak van PMS is niet altijd duidelijk, er zijn vele factoren die tot dit klachtenpatroon leiden. De theorieen lopen uiteen van hormonale disbalans tot anticonceptiepil gebruik en van psychische  tot biologische verstoringen, mogelijk spelen erfelijkfactoren een rol, ook worden traumatisch ervaringen beschreven in relatie tot PMS.

Menstruatieklachten verklaard volgens TCM

In de "Traditional Chinese Medicine" spreken van gezondheid als er voldoende energie (Qi) en 'Bloed' (energetische vorm van Bloed) is en als dit vrij kan stromen. Energie/Qi is  Yang (staat voor beweging, actie, naar boven en naar buiten) en Bloed staat voor de Yinne energie (staat voor voeding, rust, herstel, naar beneden en naar binnen). De Yin en Yang energie moeten in balans zijn voor een goede doorstroming en voeding van het lichaam. De vrije stroming kan belemmerd worden door blokkades van en tekorten aan Qi en Bloed. Blokkades en tekorten kunnen ontstaan door overmatige of te weinig inspanning, emotionele omstandigheden, verkeerde voeding of externe factoren.

Heftige of stekende pijn wordt vaak veroorzaakt door een stagnatie of blokkade van Qi en/of 'Bloed', terwijl zeurende pijn vaak door een leegte komt. Ook kan 'Koude' of 'Damp' in het lichaam aanwezig zijn die een goede doorstroming in het lichaam tegen houden.
De emotionele of mentale gesteldheid van de mens is grotendeels afhankelijk van het Bloed; voldoende (en vrij circulerend) Bloed zorgt voor een tevreden en rustig gevoel. Bloed staat in nauwe relatie tot de energie van het Hart en de Lever. De Milt/Maag energie zorgt voor aanmaak van Bloed. En uiteraard houdt Bloed nauw verband met de menstruatie, waardoor vaak emotionele veranderingen ontstaan rond de menstruatie.

De functie van de energie van de Lever en de Nieren in relatie tot de menstruatie

De Lever energie beweegt en verdeelt het bloed en reguleert hiermee ook de menstruatie. De Yang energie van de Lever moet voldoende zijn om de menstruatie op gang te brengen (dat is het Bloed te bewegen). De energie van de Lever is het belangrijkste voor een vrije doorstroming van energie en bloed in het lichaam. De klachten bij menstruatie ontstaan vaak door een verstoorde Lever energie. De Lever staat het meest onder druk door (niet uiten van) emoties en stress.

De Nieren dragen zorg voor een gezonde basis van Yin en Yang energie in het lichaam, ze
domineren de sexuele ontwikkeling, vruchtbaarheid en de baarmoeder. Ze liggen aan de basis van de energie van alle organen, maar met name van de Lever en van de extra meridianen Ren en Chong Mai. Deze twee extra meridianen (soort steunpilaren en reservevaten van de energie van het lichaam) zijn de bron van het menstruele bloed. De Nier en de Lever werken nauw samen in het reguleren van de menstruatiecyclus. De meeste klachten rond de menstruatie ontstaan door een disbalans die de Lever en/of de Nieren verstoort.

De menstruatiecyclus in chinese termen

De fase na de menstruatie:

Er is bloedverlies geweest en daardoor is er een relatief tekort aan Bloed en Yin. Yin en Bloed moeten weer worden opgebouwd in de fase tussen de menstruatie en de ovulatie. Daarom zijn de acupunctuurbehandelingen voor deze fase gericht op ondersteuning hiervan.

Ovulatiefase:

Deze fase markeert de overgang van Yin naar Yang, omdat na de ovulatie de Yang Qi moet
toenemen. Yang Qi staat voor beweging, warmte, stijgen, actie. Een goede overgang van de Yin naar de Yang fase zorgt voor een gezonde ovulatie en vruchtbaarheid.
In de pre menstruele fase behoort de Yang Qi toe te nemen, welke in relatie staat tot de
energie van de Lever en de Nier. De Yange energie zorgt voor voldoende beweging om de
menstruatie in gang te zetten. Een behandeling in deze tijd van de cyclus zal een meer Yang karakter hebben.

De menstruatiefase:

In deze fase hoort er een probleemloze vloeiing te zijn, zonder bloedstollingen, overmatig
bloedverlies, pijn of andere klachten. Deze vrije doorstroming wordt gereguleerd door de Lever energie, ondersteunt door Nier en Milt energie.

Oorzaken van menstuatiepijn en PMS:

Het is de groei van de Yang energie voorafgaand aan de menstruatie, en dan met name de
groei van Lever Qi, die de meeste PMS klachten veroorzaken. Lever energie accumuleert in de borststreek, waardoor o.a. gespannen borsten, behoefte aan zuchten, emotionele spanning, onrust, huilbuien, hoofdpijn en spanning in schouders en nek verklaard worden. Langdurige stagnatie van de Lever energie kan overgaan in stijgend Lever Yang, of Lever Vuur. Rode ogen, migraine, warmte gevoel in het hoofd of gezicht, woedeaanvallen zijn een uitingsvorm hiervan. Een tekort aan (Lever) Bloed of Yin, kan hieraan ten grondslag liggen, doordat er te weinig gekoeld wordt. Koude of Damp in het lichaam kan ook een stagnerende werking hebben. Deze ontstaan door verkeerde voeding of klimaat omstandigheden. Ookkunnen deze ontstaan door een ander intern probleem, bijvoorbeeld een zwakke Milt energie.

Uw acupuncturist zal u vragen naar de aard van de klachten, de dingen die uw klachten
verlichten of verergeren, het tijdstip van de klachten, de kleur, hoeveelheid en kwaliteit van het bloed, uw leef en eetpatroon, uw emotionele situatie, uw energieniveau enz. om tot een conclusie te komen welke oorzaken er ten grondslag liggen aan de pijn of PMS. De meeste klachten zijn met acupunctuur goed te verhelpen binnen 6 tot 8 behandelingen.